Wet DBA

De Wet DBA

De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is een belangrijke wetgeving die bepaalt hoe de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers in Nederland wordt gereguleerd. Het doel van de wet is om schijnzelfstandigheid te voorkomen en ervoor te zorgen dat opdrachtnemers niet onterecht als zelfstandigen worden behandeld terwijl zij eigenlijk in een dienstbetrekking werken. Voor werkgevers brengt dit specifieke verantwoordelijkheden en risico’s met zich mee.

In dit artikel leggen we uit wat de Wet DBA inhoudt, wat de implicaties zijn voor werkgevers, en hoe je als opdrachtgever het risico op schijnzelfstandigheid kunt minimaliseren. Ook vind je een handige checklist om te beoordelen hoeveel risico je loopt.

Wat is de Wet DBA?

De Wet DBA verving in 2016 de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Met de Wet DBA is de verantwoordelijkheid voor het beoordelen van de arbeidsrelatie verschoven naar de opdrachtgever. Dit betekent dat werkgevers zelf moeten inschatten of een opdrachtnemer als zelfstandige kan worden ingehuurd of dat er sprake is van een dienstbetrekking.

De wet stelt dat een opdrachtnemer als zelfstandige mag worden ingehuurd als er geen sprake is van een gezagsverhouding, verplichting tot persoonlijke arbeid, of een verplichting tot loonbetaling zoals die geldt in een arbeidsovereenkomst. Als een arbeidsrelatie toch als dienstverband wordt beschouwd, kan de Belastingdienst naheffingen opleggen en sociale premies vorderen.

Waarom is de Wet DBA belangrijk voor opdrachtgevers?

Voor opdrachtgevers brengt de Wet DBA specifieke risico’s met zich mee. Als de Belastingdienst oordeelt dat er sprake is van een dienstverband, kunnen er hoge financiële gevolgen zijn, zoals het betalen van loonheffingen, sociale premies en eventuele boetes. Daarnaast kunnen juridische conflicten en reputatieschade ontstaan.

Het is daarom cruciaal om de relatie met zelfstandigen goed te beoordelen en duidelijke afspraken te maken. Het gebruik van modelovereenkomsten die zijn goedgekeurd door de Belastingdienst kan helpen om de risico’s te beperken, maar het juiste gebruik ervan is net zo belangrijk.

Hoe kun je als werkgever risico’s minimaliseren?

Om risico’s te minimaliseren, is het belangrijk om vooraf de aard van de samenwerking te beoordelen en vast te leggen. Dit kun je doen door:

• Het gebruik van een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst.
• Het vermijden van kenmerken van een arbeidsovereenkomst, zoals gezagsverhoudingen en verplichte werktijden.
• Het vastleggen van de zelfstandigheid van de opdrachtnemer in de praktijk, zoals het toestaan van meerdere opdrachtgevers en eigen werkmethodes.
• Regelmatige evaluatie van de samenwerking om te controleren of deze nog steeds voldoet aan de voorwaarden van zelfstandigheid.

Checklist wet DBA: Hoeveel risico loop je als opdrachtgever?

Hieronder vind je een checklist van 10 punten om te beoordelen of je risico loopt op schijnzelfstandigheid.

1. Is er een gezagsverhouding?
   Als je de opdrachtnemer precies voorschrijft hoe, waar en wanneer het werk moet worden uitgevoerd, is er mogelijk sprake van een dienstverband.
   
2. Is er een verplichting tot persoonlijke arbeid?
   Als de opdrachtnemer het werk niet door iemand anders mag laten uitvoeren, wijst dit op een dienstbetrekking.
   
3. Is er een verplichting tot loonbetaling?
   Als je een vast bedrag betaalt ongeacht het resultaat, kan dit een indicatie zijn voor een arbeidsovereenkomst.
   
4. Werkt de opdrachtnemer uitsluitend voor jouw organisatie?
   Zelfstandigen werken vaak voor meerdere opdrachtgevers. Exclusiviteit kan wijzen op schijnzelfstandigheid.
   
5. Bied je dezelfde faciliteiten als aan werknemers?
   Denk aan werkplekken, laptops en toegangspassen. Zelfstandigen hebben vaak hun eigen middelen.
   
6. Zijn de werktijden vastgelegd?
   Als je de werktijden bepaalt, kan dit wijzen op een gezagsverhouding.
   
7. Heeft de opdrachtnemer een eigen verzekering en BTW-nummer?
   Zelfstandigen regelen hun eigen verzekeringen en dragen zelf BTW af.
   
8. Zijn er modelovereenkomsten gebruikt?
   Het gebruik van een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst verkleint het risico op schijnzelfstandigheid.
   
9. Wordt de opdrachtnemer beoordeeld zoals werknemers?
   Zelfstandigen zijn verantwoordelijk voor hun eigen werkmethodes en worden beoordeeld op resultaat, niet op proces.
   
10. Zijn de werkzaamheden structureel onderdeel van de organisatie?
    Als het werk essentieel is voor de dagelijkse bedrijfsvoering, is er mogelijk sprake van een dienstverband.

Samenvattend over de Wet DBA

De Wet DBA legt een grote verantwoordelijkheid bij opdrachtgevers om de arbeidsrelatie met zelfstandigen zorgvuldig te beoordelen. Voor werkgevers is het essentieel om vooraf duidelijke afspraken te maken en de samenwerking regelmatig te evalueren. Door aandacht te besteden aan de praktische invulling van de relatie en gebruik te maken van hulpmiddelen zoals modelovereenkomsten, kun je het risico op naheffingen en boetes minimaliseren.

Met de bovenstaande checklist kun je eenvoudig nagaan of jouw organisatie risico loopt. Neem bij twijfel contact op met een jurist of belastingadviseur om je goed te laten informeren en te voorkomen dat je voor verrassingen komt te staan. Het naleven van de Wet DBA vraagt aandacht, maar het zorgt ook voor een eerlijke en transparante samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers.

Meer info? Check de website van de KvK of Belastingdienst.